De partij die als laatste achteruit rijdt is 100% aansprakelijk

We krijgen bij VCN regelmatig botsingssituaties ter beoordeling zoals twee voertuigen die achteruit tegen elkaar aan rijden. Tot nu toe was de standaard dat we zo’n schade op basis van 50/50 afwikkelen met de tegenpartij. Twee uitspraken van de rechtbank hebben echter een andere uitleg gegeven aan artikel 54 RVV, de bijzondere manoeuvres.

Wat is een bijzondere manoeuvre?
Er is sprake van het inzetten van een bijzondere manoeuvre als voor de overige weggebruikers zichtbaar is dat je bent begonnen aan deze actie. Een bijzondere manoeuvre mag alleen worden ingezet als deze voltooid kan worden zonder daarbij het overige verkeer te hinderen.

Casus 1
De eerste uitspraak gaat over een motorrijder die stilstaat en een auto met aanhanger langs de kant van de weg ziet staan. Vlak voordat de automobilist uit de berm wil keren, kijkt hij nog in zijn binnenspiegel en ziet de motorrijder stilstaan op de weg. Kort voordat de auto op de weg gaat keren, trekt de motorrijder flink op uit stilstand en schuift uit vlak voor de auto. De rechtbank overweegt dat vaststaat dat de motorrijder eerder is begonnen met de bijzondere manoeuvre. De stilstaande auto in de berm heeft zich ervan moeten vergewissen dat er echt niemand naderde en stelt de auto voor 100% aansprakelijk voor de schade aan de motor.

Casus 2
In de tweede zaak gaat het om twee achteruitrijdende auto’s, waarbij partij B later verklaart dat partij A als eerste achteruit aan het rijden was. De conclusie van de rechtbank is helder; partij A is als eerste begonnen met achteruit rijden, dus partij B is voor 100% aansprakelijk.

Wel of niet aansprakelijk?
De rechtbank overweegt in beide uitspraken dat degene die als eerste een bijzondere manoeuvre uitvoert, voorgaat op degene die zijn bijzondere manoeuvre later inzet. In het licht daarvan is volgens de rechtbank het tweede voertuig dat een bijzondere manoeuvre uitvoert 100% aansprakelijk voor de schade van het eerste voertuig.

In de praktijk betekent dit dat verzekerden beter geen uitspraken kunnen doen, zoals: “Ik zag niet dat de tegenpartij achteruit reed” of “De tegenpartij stond eerst stil, maar wilde nog gauw achter mij door”. Artikel 54 RVV wordt namelijk zo uitgelegd dat je al het overige verkeer voorrang moet verlenen bij het inzetten van een bijzondere manoeuvre, dus ook het verkeer dat reeds is begonnen aan een bijzondere manoeuvre.